Paylaşım İnsan Nedir?

[admin]

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini ayarlamak üzere izninize ihtiyacımız olacak.
Daha ayrıntılı bilgi için çerezler sayfamıza bakın.

Üçüncü taraf tanımlama bilgilerini kabul et

Dr. Agah Aydın’ın bahsettiği insanın psikanalitik özünü, "Freud–Lacan hattı" ndan, özellikle **kaygı–arzu–öteki** üçgeni açısından değerlendiriyoruz.


1. İnsan nedir?

İnsan, içi boş bir merkez etrafında kurulmuş bir varlıktır.

Agah Aydın şunu söylüyor: İnsanın merkezinde “öz” yoktur. Bir "boşluk" vardır. Özne dediğimiz şey, bu boşluğun etrafına dizilmiş "özdeşim kabuklarıdır".

• Kimlik
• Meslek
• Ahlak
• İnanç
• Aşk
• Semptom

Bunların hiçbiri merkez değildir. Bunlar "kaygıyla baş edebilmek için" merkezin etrafına örülen katmanlardır. Bu noktada romantik bir “kendini bulma” anlatısı tamamen çöker. Bulunacak bir “hakiki ben” yoktur. Sadece "örtülen bir boşluk" vardır.


2. Kaygı bir duygu değil, öznenin nedeni

Kaygı, korku değildir. Kaygının nesnesi yoktur.

• Korku: Aslan → kaçarsın
• Kaygı: Ortada aslan yoktur ama beden çöker

Agah Aydın burada Freud’un 1926 sonrası görüşünü esas alıyor: "Bastırıldığı için kaygı oluşmaz, kaygı olduğu için bastırma oluşur".

Yani:

• Önce dayanılmaz bir içsel basınç vardır
• Özne bunu sembolize edemez
• Bastırma ve semptom gelir

Kaygı:

• Bedende yaşanır
• Taklit edilemez
• Kontrol edilemez
• Geldiğinde özneyi teslim alır

Bu yüzden, kaygı, “ben var mıyım?” sorusunun cevabıdır. Descartes’in “Düşünüyorum, öyleyse varım”ı burada çöker. Psikanalitik düzlemde doğrusu şudur: "Kaygılanıyorum, öyleyse varım".


3. Fobi: Hastalık değil, zekice bir çözüm

Bu röportajın en net, en sert cümlelerinden biri:

"Fobi patoloji değildir, fobi, insan yavrusunun bulduğu sağlıklı bir çözümdür".

Neden? Çünkü:

• Kaygı belirsizdir
• Kaygı sembolize edilemez
• Fobi kaygıyı "somutlaştırır"

Küçük Hans örneği:

Kaygı: Annenin yasağı + hadım edilme tehdidi
Çözüm: At fobisi

At:

• Tehdidin yerine geçer
• Kaygıyı korkuya dönüştürür
• Yönetilebilir hale getirir

Bu yüzden Agah Aydın açıkça şunu söylüyor: "Fobi, yok edilmemelidir, fobi, olmayan babanın yerine inşa edilmiş bir "simgesel baba gibidir".


4. Aşk = Kaygının göbeği

Röportajın en Lacancı kısmı:

İki temel soru vardır:

1. Öteki benden ne istiyor?
2. Ben onun için neyim?

Kaygı tam burada doğar.

Çünkü:

• Ötekinin arzusu belirsizdir
• Belirsizlik dayanılmazdır
• Özne konumunu bilemez

Ve kritik cümle:

"İnsan, ötekinin arzusunun arzusudur".

Yani: "Sevilmek isteriz, ama tamamen istenmekten de korkarız. Kaybedilmekten korkarız. Sahip olunmaktan da korkarız".

Bu yüzden:

• Aşk kaygı üretir
• Aşk kaygıyı yatıştırır
• Aşk kaygıyı yeniden doğurur

Kaçış yok. Yani kaygıdan kaçış olmaz. Örtme veya değiştirme olur.


5. “Ötekinin arzusunun yansıması mıyız?”

Sorunun net cevabı: Evet. Ama bu indirgemeci bir “başkası olmadan ben yokum” romantizmi değil.

Daha sert:

• Öteki olmadan ben çökerim.
• Ama ötekiye teslim olursam da çökerim.

Özne:

• Ötekinin arzusuna muhtaçtır
• Ama o arzunun içinde erirse yok olur

Bu yüzden:

• Üçüncü bir şey gerekir (baba, yasa, sembol)
• Yoksa çocuk annenin arzusunun içine gömülür
• Bu noktaya “delilik” denir

Özgürlük burada bir "mit" tir. Özne hiçbir zaman:

• Dürtüsünden
• Ötekinden
• Arzusundan özgür değildir

Sadece **semptomunun içinde hareket edebilir**.


6. Tek başınalık korkusu: Yanlış yerde aranan bir korku


"İnsan hep tek başınadır ama yalnız değildir".

Çünkü:

• Zihin, başkalarının sesleriyle doludur
• Dil, ötekinden gelir
• Düşünce bile kolektiftir

Asıl korku:

• Sesin kesilmesidir
• Yansımanın kaybolmasıdır

Freud’un vakası bunu özetler:

• “Teyze, benimle konuş.
• Görmesen bile konuş.”

Kaygı: Karanlıkta bir ses yoksa ortaya çıkar.


7. Hayatın anlamı meselesi: Acı gerçek

Röportajın en rahatsız edici ama en dürüst kısmı:

"İnsan anlam bulmaz. İnsan anlam uydurur".

Psikanalitik düzlemde:

• Merkezde anlam yoktur
• Karşılaşacağımız şey bir "hiçliktir".

"Bu nihilizm değildir. Bu yapısal bir gerçekliktir".

Anlam:

• Dürtüyü oyalamak için
• Kaygıyı örtmek için
• Boşluğu çevrelemek için üretilir

Bu çöktüğünde:

• Madde bağımlılığı artar
• Alkol artar
• Hedonizm artar

Çünkü:

• Dürtü boşta kalmıştır
• Sembol yoktur
• İlişki yoktur

8. Psikoterapi ne yapar?

Kritik fark:

Psikiyatri: Kaygıyı susturur
Psikoterapi: Kaygıyı konuşturur

Terapist:

• Yorumla acele etmez
• Soru sormaz
• Arzusunu dayatmaz

Kaygı:

• Anlatıldıkça
• Tekrarlandıkça
• Dinlendikçe

Sembol bulur.

İnsanı iyileştiren şey: Dinleyen bir ötekinin varlığıdır.


Özetle son cümle:

Evet. insan, "ötekinin arzusunun yansımasıdır".

Ama bu bir lanet olduğu kadar "insan olmanın bedelidir".

• Kaygıdan kaçamazsın
• Aşktan kaçamazsın
• Boşluktan kaçamazsın
• Ötekinden kaçamazsın

Kaçmaya çalıştığın her şey semptom olarak geri döner.